محله جلفا اصفهان

نوجُلفا یا جُلفای نو، یک محله کهن ارمنی نشین است که در عصر صفویان، در شهر اصفهان، در کنارهٔ جنوبی زاینده رود بنا شد. نامِ جلفای نو، از نام شهر جلفا در کرانه رود ارس گرفته شده‌است که ساکنان اصلی آن ارمنیان هستند. ارمنی‌های جلفای نو در زمان شاه عباس یکم صفوی در سال ۱۰۱۳ق. (۱۶۰۵م) از آنجا به اصفهان کوچانده شدند.نزدیک به ۴۰۰ سال قبل به دستور شاه عباس صفوی مردم یک شهر خانه و کاشانه خود را رها کرده و وارد شهر جلفا که هم‌اکنون در خاک آذربایجان قرار دارد، شدند. مردم این شهر که همگی ارامنه بودند، پاییز و زمستان سختی را در مسیر گذراندند، اما با آمدن فصل بهار راهی استان‌های اصفهان و چهار محال و بختیاری شدند. حدود ۳۰۰۰ خانوار از این گروه وارد شهر اصفهان شده و پادشاه برای ثابت کردن حسن‌نیت خود، زمین‌هایی را در حاشیه زاینده رود به آن‌ها هدیه کرد. این زمین‌ها هم‌اکنون به یک شهرک بسیار زیبا با معماری بی‌نظیر تبدیل شده و نام آن با توجه به مامن اصلی ارمنی‌ها، جلفای نو انتخاب شد.

به مرور زمان ارمنی‌های دیگر هم به این محله آمدند و خانه‌ها کاملا به شیوه آن‌ها ساخته شد. پس از ساخت خانه‌ها، نوبت به ساخت کلیساها رسید تا محله کاملا رنگ و بوی مسیحی بگیرد. محله جلفای اصفهان دارای یک خیابان طویل بوده که از غرب تا شرق کشیده شده است. خانواده سرشناس خواجه سرافرازیان در راس غربی این محله و خانواده معروف یمانیان هم در راس شرقی آن سکونت گزیدند، تا نام دروازه غربی سرافرازیان و دروازه شرقی یمانیان بر سر زبان‌ها بیفتد.

اسکان و حیات ارامنه در جلفای نو

شاه عباس توجه خاصی به ساکنان جلفای قدیم داشت و دستور داد تا آنها را سواره، از رودخانهٔ ارس به تبریز، انتقال دهند. پس از اقامت و استراحت در تبریز با آمدن فصل بهار به سمت گیلان، مازندران و قزوین حرکت کرده و درنهایت در اصفهان نقل مکان کردند. طبق منابع موجود تعداد ارامنهٔ ساکن شده در جلفای نو اصفهان (در سال ۱۰۱۴ق/۱۶۰۵م) نزدیک به شصت تا هفتاد هزار نفر بود، که با در دست داشتن امکانات رفاهی و همچنین وام‌هایی برای تأمین حقوق اجتماعی و مذهبی خود و صادر شدن فرامینی از سوی شاه عباس، استقلال حیات در سرزمین جدید خود (جلفای نو) را به‌دست آوردند.در پی امکانات یاد شده، ساختار اداری شامل کلانتر و داروغه برای انجام امور اداری و حقوقی به‌وجود آمد، که حاکی از عطای استقلال و خودمختاری به ساکنان جلفای نو، از سوی شاه عباس بود.

کلیساهای جلفا

کلیسای وانک

کلیسای وانک را می‌توان یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین کلیساهای جلفا به حساب آورد که از آن با نام کلیسای جامع ارامنه اصفهان هم یاد می‌شود، البته ارمنی‌های ساکن اصفهان نام این کلیسا را آمنا پرکیچ به معنای کلیسای نجات دهنده مقدس گذاشته‌اند. مساحت این کلیسا در حدود ۸۷۳۱ مترمربع بوده که ۳,۸۵۷ مترمربع آن را ساختمان و بقیه آن را فضای سبز تشکیل می‌دهد. وانک یکی از کلیساهای تاریخی استان اصفهان است که در زمان شاه عباس دوم و بر اساس معماری کلیسای سنت استپانوس در جلفای آذربایجان ساخته شد. این کلیسا دارای گنبدی عظیم بوده و دیواره‌ها و طاق‌های بلندی دارد، همچنین نقاشی‌ها و طلاکاری سقف این بنا بسیار حیرت‌انگیز و مشهور است، تا اندازه‌ای که چشم همگان را به خود خیره می‌کند.

کلیسای بیت لحم

کلیسای بیت لحم مربوط به دوران صفوی بوده و در سال ۱۶۲۸ میلادی بنا نهاده شده است. این کلیسا در نزدیکی میدان جلفا اصفهان و دو کلیسای هاکوپ و مریم مقدس واقع شده است. این کلیسای نسبتا بزرگ، توسط شخصی به نام خواجه پطرس ولیجانیان که یکی از بازرگانان معروف دوران صفوی بود، ساخته شد و هم‌اکنون وی و برخی از اعضای خانواده او در حیاط این کلیسا آرام گرفته‌اند.کلیسای بیت لحم به رغم نقاشی‌های زیبایی که در فضای داخلی و نمای بیرونی آن کشیده شده، به یکی از باشکوه‌ترین کلیساهای اصفهان تبدیل شده و بزرگترین گنبد را در میان آن‌ها دارد. معماری این کلیسا بسیار هنرمندانه و حرفه‌ای انجام شده است، تا جایی که نام این کلیسا در لیست ۲۳ کلیسای زیبای جهان در روزنامه دیلی تلگراف که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد، به چشم می‌خورد. بد نیست بدانید که نام کلیسای بیت لحم در تاریخ ۱۷ اسفند سال ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

کلیسای سرکیس

کلیسای سرکیس مربوط به دوران صفوی بوده و در سال ۱۶۵۹ میلادی ساخته شده است. نام کلیسای سرکیس در ابتدا آمناپرکیچ مقدس بود، اما در سال ۱۸۵۰ میلادی که این کلیسا ویران شد، وسایل آن بنا به سرکیس انتقال پیدا کرد و نام آن هم تغییر یافت. جالب است بدانید که این کلیسا دارای دو گنبد است که هر کدام دارای هشت نورگیر هستند. نقاشی‌های زیبایی در بخش‌های مختلف این کلیسا به تصویر درآمده بود که به دلیل مرمت‌های بسیار از بین رفتند و هم‌اکنون تنها نقاشی‌های روی گنبد باقی مانده‌اند. این بنا در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

 مطالب مرتبط:

کلیسای وانک اصفهان

برای خواندن سایر مطالب وارد مجله گردشگری منشور صلح شوید.

 جهت رزرو تور با شماره 02162714 در تماس باشید.

 برای رزرو بلیط پرواز اصفهان کلیک کنید.