موزه فرش ایران


انتشار : ۱۷ آبان , ۱۴۰۲



آشنایی با موزه فرش ایران

موزه فرش ایران، گنجینه ای ارزشمند در شهر تهران است که فرش‌ ها و گلیم‌ های بسیار ارزشمند و نفیسی از هنرمندان مختلف و از قرن نهم هجری تا دوره معاصر را در خود دارد. جالب است بدانید که این موزه از جاذبه های مورد توجه گردشگران خارجی است و معمولا در طی سفرشان به پایتخت حتما آن را در برنامه بازدیدشان قرار می دهند.در سال 1340 بود که ساختمان یک گالری فرش در تهران به صورت نیمه کاره رها شد و به مدت 15 سال تنها یک متروکه بود. در اوایل سال 1355، ساخت موزه فرش در محل همین ساختمان، به دستور فرح پهلوی صورت گرفت و پس از تعمیرات و انجام بقیه ساخت و ساز در روز ۲۲ بهمن ۱۳۵۶ درهایش به روی علاقه مندان گشوده شد. این موزه شکل گرفت تا فضایی مناسب برای پژوهش در تاریخ و کیفیت تاریخی هنر و صنعت فرش به ویژه فرش ایرانی فراهم آید.

 

 

ساختمان موزه فرش ایران

پیش از ورود به موزه فرش باید به ساختار ساختمانش توجه کنید؛ ساختمانی که ۳۴۰۰ مترمربع وسعت دارد و نمای بیرونی آن شبیه دار قالی طراحی شده است. عبدالعزیز فرمانفرمائیان کسی است که این ساختمان را طراحی کرد؛ از وی با عنوان یکی از بنیانگذاران نظام مهندسی جدید یاد می کنند که طراحی آثار مهمی همچون فرودگاه مهرآباد، استادیوم آزادی،کاخ نیاوران و ساختمان بورس را در کارنامه خود دارد.در داخل ساختمان موزه، فضایی شبیه به حوضخانه قرار دارد که توجه معمار به اصول سنتی ایرانی را به خوبی نشان می دهد. البته حوض این قسمت معمولا خالی از آب است.

 

آثار موزه فرش ایران

قالیچه میرزا کوچک خان جنگلی

این قالیچه با اندازه ۲۲۰*۱۳۰ سانتیمتر یکی از زیباترین قالیچه های موزه است که تصویر میرزا کوچک خان جنگلی را در لباس نظامی و مسلح به تفنگ و اسلحه کمری‌ نشان می دهد. به طور دقیق مشخص نیست این قالیچه در چه دوره ای بافته شده است؛ اما به دلیل وجود کتیبه‌ ای با عبارت و نام کارخانه ملا محمود، آن را به دوره قاجار نسبت می دهند. ملا محمود مدیحی از مدیحه سرایان و فرشبافان کاشان بوده و اشعار زیبایی را در وصف میرزاکوچک خان سروده است. کارشناسان، زمان بافت این فرش را بین سال‌های ۱۲۹۰ تا ۱۳۰۰ خورشیدی و در زمان حیات میرزا تخمین می زنند.

 

 

فرش نقش برجسته بوستان | شاهکار فرشبافی ایران

به شاهکار فرشبافی ایران می رسیم که نامش را بوستان گذاشته اند. مرحوم استاد علی خدادادی، هنرمند اهل شهرضا، خالق این اثر شاهکار است و به نوعی ابداع کننده این نوع برجسته‌بافی به حساب می آید. او طراحی این فرش را به مرحوم استاد ارچنگ اصفهانی، از طراحان بزرگ اسلیمی فرش، سپرد و با تلاش بسیار طرح مدنظرش را به دست آورد. بافت فرش از سال 1358 آغاز شد و به کمک 2 بافنده، یک سال و سه ماه به طول انجامید؛ اما این تمام ماجرا نبود و اصل کار قیچی زنی کار بود. بیش از 6 سال طول کشید تا قیچی زنی کار تمام شود و در نهایت در سال 1365 قالی آماده شد. ارتفاع برجسته ترین بخش این فرش 4.5 سانتی متر است و از این حیث نظیری ندارد. گفته می شود با درگذشت استاد خدادادی، فوت و فن بافت این فرش هم برای همیشه از میان رفت و دیگر اثری مانند آن خلق نشد. فرش بوستان در کشورهای آلمان، فرانسه، ژاپن، کویت و قطر نیز به نمایش درآمده است و بد نیست بدانید هنوز هیچ کارشناسی نتوانسته قیمتی روی این فرش بگذارد!

 

 فرش نقشه ایران و همسایگان 

این فرش به آخرین سال سلطنت احمدشاه (آخرین شاه قاجار) تعلق دارد و توسط شاگردان مدرسه دختران نمره 37 بافته شده است. اشعار بافته شده در حاشیه این فرش در تمجید دانش و صنعت هستند و آرزوی پایندگی مجلس را بیان می کنند.

 

فرش شخصیت های مشهور

این فرش که توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کند حاصل دست هنرمندان کاشانی است و در آن چهره های معروف دنیا با تصویر کشیده شده اند؛ از عیسی مسیح تا ناپلئون. هر شخصیت یک عدد دارد که در حاشیه فرش می توانید آن را بیابید و نام آن شخصیت را بفهمید.

 

 

قالیچه‌ های تصویری شاهنامه بایسنغری

مجموعه ای از 26 قالیچه که 26 صفحه از شاهنامه بایسنغری (نسخه نگاره‌دار شاهنامه از سده نهم هجری) را به نمایش گذاشته است و نمودی از ادبیات‌، اسطوره‌، مذهب و فرهنگ و هنر غنی ایران هستند. این قالیچه ها بافت کارگاه قالی‌ بافی استاد موسوی سیرت‌ هستند و بافت آنها از سال 1371 تا 1376 به طول انجامیده است. گفته می شود هنرمندان برای خلق این قالیچه ها روزانه تا 12 ساعت کار می کرده اند. در حاشیه آثار می توان نام هنرمندان بافنده آنها را دید.

 

 

ترین های موزه فرش

ریزبافت ترین فرش موزه، بافت کارگاه عمو اوغلی و مربوط به زمان پهلوی است. این قالی با طرح افشان بافته شده و 120 رَج دارد. 

قدیمی ترین فرش موزه فرشی از قرن دهم هجری قمری با طرح لچک‌ترنج و بافت کاشان است.

بزرگترین فرش موجود در موزه فرش اسطرلاب یا منطقه البروج است. فرشی قاجاری که در میان خود طرح اسطرلاب دارد و نماد و اسامی ماه ها و سال ها با زبان های فارسی، ترکی و عربی به همراه نام سیاره های مشتری، عطارد، زهره و مریخ در آن آمده است.

کوچک ترین فرش موزه، تصویری از نورعلی شاه است که به دست کاشانی ها بافته شده و بیش از 80 سال قدمت دارد.

 

 

 

 

 مطالب مرتبط:

موزه موسیقی تهران 

برای خواندن سایر مطالب اینجا کلیک کنید

جهت رزرو تور با شماره 02162714 تماس بگیرید.


امتیاز 5.00از 5 (3 رای)