صنایع دستی سیستان و بلوچستان


انتشار : ۰۸ مهر , ۱۴۰۲



صنایع دستی سیستان و بلوچستان

سوزن دوزی

سوزن‎دوزی هنر تزئین پارچه است و سابقه‌ای طولانی و به دارازی قدمت تاریخ این دیار دارد. این هنر با نام بلوچی‌دوزی هم شناخته می‌شود و جلوه‌ای دیدنی و خیره‌کننده دارد. هنرمندان روی پارچه‌های ساده با نخ‌های رنگی و به کمک قلاب و سوزن طرح‌هایی می‌زنند. طرح ها در سوزن‌دوزی ذهنی هستند و از رویاها الهام می‌گیرند و به همین جهت سوزن‌دوزی را بازتاب دردها، آمال و آرزوهای زنان بلوچ می‌دانند. سوزن‌دوزی را بر روی لباس، سفره عقد، روتختی، کوسن، سجاده، رومیزی، پشتی و یا حتی لباس و ... انجام می‌دهند.

 

خامه دوزی 

خامه دوزی همان سوزن‌دوزی است که در آن از نخ ابریشم استفاده می‌شود. از این هنر برای تزئین لباس، جانماز، انواع دستمال و سفره‌ها استفاده می‌کنند.

 

   

 

سفالگری | هنر جهانی سیستان و بلوچستان

سفالگری از هنرهای بسیاری قدیمی در سیستان و بلوچستان است و سفال‌های کشف شده در شهر سوخته به خوبی قدمت این هنر را نشان می‌دهند. روستای کلپورگان از توابع شهرستان سراوان مهم‌ترین مرکز تولید سفال به شمار می‌رود و با عنوان موزه زنده سفال کلپورگان از سال 1396 ثبت جهانی شده است. این روستا تنها موزه زنده سفال در جهان است و این هنر بیش از 3000 سال در آن قدمت دارد.

 

 

سیاه دوزی

سیاه‌دوزی نوعی سوزن‌دوزی با استفاده از نخ سیاه رنگ ابریشمی است که برای تزیین سرآستین و پیش سینه لباس‌ها به کار می‌رود. در این هنر با دوخت دندان‌موشی ِ بهم چسبیده نقش‌هایی مثلثی شکل روی لباس می‌زنند و گاهی بین دوخت دندان‌موشی از دوخت زنجیره هم استفاده می‌کنند.

 

سکه دوزی و آینه دوزی

آینه‌دوزی و سکه‌دوزی به هنر دوختن آینه و سکه در سایزهای مختلف در کنار پولک در لباس‌های محلی، جلیقه، روتختی و ... گفته می‌شود. این هنر دومین هنر محبوب سیستان و بلوچستان بعد از سوزن‌دوزی است و گاهی در کنار ابریشم‌دوزی، قیطان‌دوزی و بخیه‌های تزئینی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این هنر در مراسم عروسی کاربرد زیادی دارد و در رختخواب و جهیزیه عروس یا حتی گردنبند شتر برای تزئین در عروسی به کار می‌رود. به جز سکه و آینه از منجوق و مروارید، پولک، خرمهره، دکمه صدفی، نوار یراق و پارچه وسایل مورد نیاز برای این هنر هستند.

 
 
 
 

خولک بافی

برای خولک‌بافی از ساقه‌های نی استفاده می‌شود و سایه‌بان، پرده و توتن (نوعی قایق حصیری) را با استفاده از این هنر تهیه می‌کنند. روستاهای حاشیه کوه خواجه و شهرستان زابل از مهم‌‌ترین مراکز تولید محصولات خولک‌بافی هستند.

 

سیس بافی

سیس رشته‌هایی از الیاف است که در اطراف تنه درخت خرما می‌روید و به آن گیس درخت خرما گفته می‌شود. در سیس‌بافی از این الیاف برای تهیه برخی از ملزومات زندگی استفاده می‌شود که از میان آنها می‌توان موارد زیر را نام برد:

  • تک: نوعی زیرانداز حصیری
  • نولک: نوعی سبد دسته‌دار برای حمل علوفه و ماهی
  • سوند:نوعی حصیر برای ایجاد حصار و محدود کردن فضا
  • کتل : نوعی زنبیل
  • قفس برای نگهداری مرغ
  • انواع طناب
  • کلاهک آباژور
 

پلاس بافی

پلاس نوعی زیرانداز است که مثل گلیم و قالی که از پشم بافته می‌شود و از گذشته‌های دور از آن به عنوان زیرانداز جهت حفاظت از رطوبت، سرما و گرمای زمین و فرش کردن کف چادر عشایر مورد استفاده بوده است. زمینه پلاس را معمولا خطوط افقی و رنگارنگ تشکیل می‌دهند و امروزه آن را بیشتر به عنوان سجاده نماز و سفره پیش پای عروس استفاده می‌کنند.

 

لنج سازی | میراث معنوی یونسکو

لنج کشتی کوچک یا قایقی بزرگ گفته می‌شود که بیشتر در خلیج فارس، دریای عمان و اقیانوس هند به چشم می‌خورد. در لغت، لنج یعنی حرکت کردن با ناز که به خوبی حرکت آهسته این کشتی کوچک را وصف می‌کند. این هنر که بیشتر جنبه صنعتی دارد، بیشتر در بندر کنارک و چابهار رواج دارد.

 

 مطالب مرتبط:

ساحل و اسکله بریس

برای خواندن سایر مطالب وارد مجله گردشگری شوید.

جهت رزرو تور با شماره 02162714 تماس بگیرید.


امتیاز 5.00از 5 (5 رای)