منشور صلح پارسیان
انتشار : ۰۹ مهر , ۱۴۰۲
آشنایی با منارجنبان | آرامگاه شیخ امیر عبدالله
منارجنبان در اصل بنایی است که بر روی قبر عارفی به‌نام عمو عبدالله کارلادانی که در قرن هشتم هجری (دوره سلطان محمد خدابنده الجایتو) می‌زیسته، ساخته شده است. سقف بنا گنبدی شکل است و قبر این عارف دقیقا زیر گنبد سقف قرار دارد. این بنا دو مناره 17 متری دارد که ساختار و مهندسی بهکاررفته در آن‌ها بهگونهای است که با تکان دادن یکی از مناره‌ها، مناره دیگر نیز تکان می‌خورد. جالب است بدانید که مناره‌های این بنا نازک و سبک‌اند و به همین دلیل لرزش مناره‌ها بسیار محسوس دیده می‌شود. از تزیینات زیبای بنا می‌توان به کاشی‌های فیروزه‌ای طاق ورودی و مناره‌ها و ستاره‌های چهارپر اشاره کرد. در کل می‌توان گفت که معماری بنا به سبک معماری ایلخانان بسیار نزدیک است.منارجنبان از سال 1321 با شماره 349 در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.
بخش های مختلف منار جنبان
مناره ها
شاخص‌ترین بخش منارجنبان مناره‌های آن است که از خشت ساخته شده‌اند و روی آن‌ها با کاشی‌های فیروزه‌ای، مشکی و سفید تزیین شده است. داخل مناره‌ها پله‌های مارپیچی قرار دارد که به پشت‌بام و بالای مناره‌ها راه پیدا می‌کنند. گفته می‌شود که این مناره‌ها چندین سال بعد از ساختمان اصلی و در دوره صفویان ساخته شده‌اند.
اما آن چه بیشتر از همه کنجکاوی همه ما به‌عنوان یک بازدید کننده را بر می‌انگیزد این است که:
چرا مناره‌ها می‌جنبند؟
در طی سال‌های مختلف متخصصان زیادی روی این امر تحقیق کردند؛ اما علمی‌ترین نظریه به حمید شاهین پور، سرپرست کمیته پژوهشی انجمن فناوری‌های بومی ایران تعلق دارد. او معتقد است که ویژگی‌هایی مثل استفاده از مصالح سبک مثل خشت، کوتاه بودن مناره‌ها، میزان فاصله مناره‌ها با ساختمان و کلاف‌های چوبی بهکاررفته در بالا و پایین مناره‌ها در لرزش آن‌ها تاثیر زیادی دارد. آقای شاهین پور برای درک بهتر علت لرزش مناره‌ها آن‌ها را به دو نخ آویزان تشبیه می‌کند که در قسمت پایین با یک نخ مشترک به‌هم وصل شده‌اند. بنابراین به محض آن که یکی از نخ‌ها تکان بخورد نخ دیگر هم به حرکت در می‌آید و اگر ارتفاع و وزن مناره‌ها برابر نبود این لرزش اتفاق نمی‌افتاد. در علم فیزیک به این پدیده رزونانس یا تشدید گفته می‌شود.
آیا فقط مناره‌ها تکان می‌خورند؟
جواب خیر است. با تکان خوردن یک مناره نه تنها مناره دیگر، بلکه کل بنا می‌لرزد. به همین خاطر در بخش‌های مختلف بنا اشیایی قرار داده‌اند تا این لرزش‌ها به‌خوبی قابل مشاهده باشد. این اشیا شامل زنگوله‌هایی روی جفت مناره‌ها، ساعت دیواری در ایوان و شیشه کشیده شده دور قبر عمو عبدالله‌اند که به هنگام لرزش همگی تکان می‌خورند.
چه کسی مناره‌ها را تکان می‌دهد؟
داخل ساختمان فردی به نام جنباننده وجود دارد که تنها او اجازه دارد از پله‌های مناره بالا برود و مناره‌ها را تکان دهد. البته در قدیم بازدیدکنندگان هم می‌توانستند به‌صورت انفرادی مناره‌ها را تکان دهند؛ اما اکنون به‌خاطر حفاظت بهتر از بنا این‌کار ممنوع شده است. در گذشته نیز موذن برای گفتن اذان بالای مناره‌ها می‌رفت و همزمان با تکان دادن مناره‌ها اذان می‌گفت.
ایوان منار جنبان
ایوان ساختمان جایی است که مقبره عمو عبدالله در آن قرار دارد. این ایوان حدود 10 متر ارتفاع و 146 متر مساحت دارد و به احتمال خیلی زیاد پیش از مناره‌ها ساخته شده است.
مقبره عموعبدالله
عموعبدالله با نام کامل "عموعبدالله کارلادانی یا عموعبدالله سقلابی (یا صقلایی)" یکی از عارفان قرن هشتم هجری بود که پس از مرگش در همین مکان فعلی به خاک سپرده شد. اطلاعات زیادی از عموعبدالله وجود ندارد اما روی قبر او چنین نوشته‌اند که:
این قبر شیخ زاهد عموعبدالله بن محمد بن محمود سقلابی است. خدا او را رحمت کند. او در هفدهم ذی الحجه سال 716 به رحمت خدا رفت.
تاریخ مرگ وی که روی قبرش حک شده نشان می‌دهد که وی در دوره سلطنت سلطان محمد خدابنده زندگی می‌کرده است.
چله خانه منار جنبان
چله‌خانه جایی است که عرفا به مدت 40 روز دست از همه چیز می‌شویند و با خدای خود خلوت می‌کنند. در بنای منارجنبان نیز دو اتاق کوچک وجود دارد که به چله‌خانه منارجنبان مشهورند.
مطالب مرتبط:
برای خواندن سایر مطالب وارد مجله گردشگری شوید.
جهت رزرو تور با شماره 02162714 در تماس باشید.