کاخ خورشید کلات


انتشار : ۰۹ مهر , ۱۴۰۲



همه چیز درباره کاخ خورشید کلات

 کلات خورشید که با نام‌های دیگری همچون کلات نادری و قصر خورشید نیز معروف است از جمله مهم‌ترین آثار شهر کلات در استان خراسان رضوی بوده که نادرشاه افشار در سال 1151 هجری قمری یعنی زمان رسیدن به قدرت آن را احداث نمود. به دلیل قرارگیری کاخ در منطقه‌ای امن و محصور میان کوه، این مکان خزانه وی برای جواهرات و غنایم جنگی بود که ساخت آن تا زمان حیات او ادامه داشت. برخی معتقدند، الماس دریای نور و الماس کوه نور از جواهراتی است که ابتدا در این خزانه نگهداری می‌شدند. همچنین نام این بنا را نیز برگرفته از نام یکی از همسران نادرشاه به نام خورشید می‌دانند. این کاخ قرار بود آرامگاه نادر باشد که با مرگ او ناتمام ماند. 
 
 

تاریخچه کلات نادری

مطالعات باستان‌شناسی نشان می‌دهد که این بنا در ابتدا مقبره‌ای مربوط به دوران ایلخانی بوده که کاخ خورشید بر روی آن ساخته شده است. نمای ظاهری بنا ادامه معماری دوران صفوی و نمای داخلی آرامگاه ادامه معماری دوران تیموری را به نمایش می‌گذارد. علاوه بر اینها نمای داخل عمارت کاملا شبیه آرامگاه امیر تیمور در سمرقند است. این سازه‌‌ پر رمزوراز از آجر و در سه طبقه ساخته شده و نماهای بیرونی آن را از سنگ‌های همان منطقه تراشیده‌اند. ارتفاع کاخ خورشید نادرشاه در زمان‌های گذشته چیزی حدود 25 متر بود ولی امروزه به علت تخریب، ارتفاع آن حدود 20 متر است.  این کاخ در ۲۰ بهمن سال ۱۳۱۸ با شماره ۳۲۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

 

 

 این عمارت در سال 1160 به عنوان آرامگاه نادر‌شاه افشار ساخته شد و در زمان حکومت جلایر در قرن سیزدهم هجری قمری تغییراتی در ساختمان آن صورت گرفت و به شکل کاخی با بخشی استوانه‌ای و جلوه‌گر هنر معماران ایرانی در آمد. در زمان نادرشاه هنرمندان زیادی از هندوستان به ایران آمدند که از ماهرترین آن‌ها برای آراستن کاخ خورشید استفاده شد. کلات نادری سبکی از معماری ایرانی و هندوستانی را در کنار هم دارد و باغ‌های اطراف عمارت به سبک باغ‌های ایرانی ساخته شده است. 

  

معماری کاخ خورشید

هنگام ورود به عمارت، کاخی استوانه‌ای شکل در مقابل شما قرار دارد که اطراف آن را باغ‌هایی به سبک باغ ایرانی فرا گرفته است. تنها یک ردیف چنار کهنسال در باغچه غربی باغ و در کوچه غربی باغ باقی مانده بود که بعدها درختان بیشتری بر مبنای همان یک ردیف باقیمانده در اطراف کاشته شد و تعداد آن‌ها به 220 عدد رسید. درختان این باغ به وسیله موتور پمپ آبی، از آب‌انبار زیر پیاده‌روی انتهای شرقی باغ آبیاری می‌شوند. در گذشته دورتادور کاخ حوضچه‌هایی زیبا با ۱۵۶ فواره آب قرار دارد که علاوه بر زیبایی‌ کار آبیاری باغ را نیز انجام می‌داده است؛ که این موضوع نشان‌دهنده‌ سیستم آبرسانی کاخ در آن زمان بوده است.

 

نمای خارجی این کاخ کنگره‌دار است که ترکیبی از معماری مغولی – هندی را نمایش می‌دهد. همچنین در نمای بیرونی این قصر تصویری از میوه‌هایی مانند آناناس و موز  به چشم می‌خورد که نشاندهنده‌ هنر، معماران هندوستانی‌ است. در زمان‌های گذشته ارتفاع کاخ خورشید نادری 25 متر بود اما در حال حاضر به علت خرابی‌هایی که در طبقه سوم کاخ به وجود آمده، ارتفاع آن به 20 متر می‌رسد. 

 

موزه مردم‌شناسی

در زیرزمین کاخ موزه مردم‌شناسی احداث شده که برای بازدید از آن نیاز به تهیه مجدد بلیط نیست. می‌توانید با قومیت‌‌ها و زندگی عشایری خراسان در این موزه بیشتر آشنا شوید. 

 
 
 
مطالب مفید:
 برای رزرو تور با شماره 02162714 در تماس باشید

امتیاز 5.00از 5 (2 رای)