انتشار : ۰۹ مهر , ۱۴۰۲
موزه سکه تهران |موزه بانک سپه
موزه سکه در دوران پهلوی و طی سالهای 1327 تا 1352 هنگامی که فرج الله آق اولی ریاست آن را بر عهده داشته، ساخته شده است. در سال 1342 ملکه ملک زاده بیانی، اولین کسی که شروع به تدریس علمی سکهشناسی کرد، طی ده سال به جمعآوری سکهها از مجموعهداران پرداخت و در ساختمان مرکزی بانک سپه این موزه را افتتاح کرد. بانک سپه مجموعهای از ساختمانها بوده که ساختمان اداری بانک و ساختمان سوم که به ساختمان مرکزی متصل است را هوشنگ سیحون و ساختمان مرکزی بانک را وارطان هوانسیان ساخته است. ساختمان موزه سکه 300 متر مربع وسعت دارد و مساحت سالن اصلی موزه 150 متر مربع است.
موزه سکه تهران
این موزه در طبقه همکف ساختمان اداره مرکزی بانک سپه در جنوبشرقی میدان مشق، محدوده بین خیابان امام خمینی و سی تیر، تهران قرار داشت؛ 40 سال پس از شروع به کار موزه سکه، ساختمان اولیه دیگر پاسخگوی نیاز موزه نبود، بنابراین به درخواست اداره کل روابطعمومی و با موافقت هیئت مدیره بانک به ساختمان دیگری منتقل شد. در اسفند ماه سال ۱۳۹۵ هجری شمسی ساختمان جدید موزه در مجاورت ساختمان شعبه مرکزی بانک در میدان امام خمینی افتتاح شد. پس از گذر از در ورودی یک راهرو قرار گرفته که در یک سمت آن بخش اداری موزه و در سمت دیگر قسمت مرمت موزه واقع شده است، در آخر این راهرو سالن اصلی موزه قرار دارد.
موزه سکه تهران
بخش نمایش سکهها:
در این بخش مجموعهای بسیار غنی و کامل از سکههای نایاب و کمیاب مربوط به دورههای مختلف ایران و جهان قرار دارد. بسیاری از سکههای موجود در موزه قدمت بسیاری داشتند و قابل نمایش نبودند که حدود 13 هزار سکه پس ازمرمت در معرض دید عموم قرار گرفت. یکی از علل زیبایی و شگفتانگیز بودن گنجینه سکه این موزه، وجود سکههایی از دورههای مختلف تاریخی است. این دورههای تاریخی عبارتاند ازدوران هخامنشی، مسکوکات ایران مرکزی، مسکوکات ساتراپیها، مسکوکات امرای تابع هخامنشی، اسکندری، اسکندر و جانشینانش، اسپهبدان، اشکانیان (پارت)، الیمایی، ساسانیان، سامانیانريا، دوره سلطه اعراب بر ایران، امویان، عباسیان، آلبویه، غزنویان،سلجوقیان، خوارزمشاهیان، ایلخانان، تیموریان، آق قویونلو، قراقویونلو، صفویان، افشاریان، زندیان، قاجاریان، پهلوی و جمهوری اسلامی که در ادامه به تعدادی از آنها به اختصار خواهیم پرداخت.
موزه سکه تهران
سکه در ادوار مختلف:
اولین سکه در جهان اولین سکه حقیقی بنا به گفته مورخان متعلق به شهر لیدی، پادشاهی باستانی در عصر آهن در غرب آناتولی، بوده است. قدیمیترین سکههای لیدی متعلق به پادشاه ژیک بود که بهصورت قطعه ضخیم و نامنظم الکتروم (مخلوط طلا و نقره) با شیارهای موازی بر روی آن ساخته میشده. اولین سکه استاندارد (کرزوئید) با طرح نیمتنه گاومیش و شیر، در حال مقابله با یکدیگرند که در پشت آن نیز دو مربع فرورفته وجود دارد. سکههای اسکندر این سکهها، ترکیب تمدنهای ایران و یونان را نشان میدهد. تعدادی از سکههای این دوران در کشور یونان ضرب شده و طرح و نقشهای روی آنها بسیار هنرمندانه و ظریف است.
موزه سکه تهران
هخامنشیان، کوروش کبیر در فتوحات خود به آسیای صغیر، متوجه ضرب سکه شد اما به علت مرگ نتوانست این مهم را به سرانجام برساند. کمبوجیه پسر او هم نتوانست تا سرانجام این سکهها در دوران سلطنت داریوش اول ضرب شد، وی به سروسامان دادن وضع مالی و اقتصادی کشور پرداخت و نظم را در کشور برقرار ساخت. سکههای دوره هخامنشیان، به دریک معروف بودند و وزنهای متفاوتی داشتند. طرحهای مانند نیمتنه شاهنشاه کمانبهدست، شاه یک زانو بر زمین، کماندار پارسی ترکش بر پشت و طرحهای دیگر روی آنها دیده میشد. اشکانیان این سکهها ارزش تاریخی زیادی دارند و فرهنگ، هنر و تصویر پادشاهان پارتی روی این سکهها دیده میشود. این سکهها از جنس نقره و برنز است و اشکالی مانند خورشید، ستاره، ماه، فیل، فرمانروایان، الهههای یونانی، القاب پادشاهان با خط یونانی مانند (عادل، دوستدار پدر، دوستدار برادر، خودمختار، نیکوکار و دوستدار یونان) بر روی آنها بهچشم میخورد.
موزه سکه تهران
ساسانیان علاقه فراوان به آیین زرتشت و مزدیسنا در دوران ساسانی موجب شده تا اشکالی مانند هلال ماه (آناهیتا)، پرتوی خورشید (مهر) روی سکهها حک شود. این سکهها از جنس سرب، قلع، نقره و طلا بودند که به آنها دینار و درهم گفته میشد. جالبترین مسکوکات موزه سکه بانک سپه، مربوط به دوران ساسانیان است. صفویان در دوره صفویه سکههای بیستی، محمدی، شاهی، عباسی، لاری، اشرفی در ضرابخانههایی در شهرهای لاهیجان، ابرقوه، سبزوار ضرب میشد و بهطور کلی 67 ضرابخانه مختلف در این دوران در کشور وجود داشت که با قتل سلطان حسین به پایان رسید.
موزه سکه تهران
سکههای قاجار سکههای قاجار، از زمان حکومت آقامحمدخان ضرب شد. به دلیل اهمیت سکههای طلا، ضرب این سکهها به ندرت و در شهرهایی مانند تهران، اصفهان، کرمان، تبریز، رشت، یزد، استرآباد، ایروان، خوی، شیراز، قزوین، کاشان و مازندران انجام میگرفت. در این دوران سکه با نامهای قران، تومان، شاهی، دینار، غاز، فلوس و ریال در بازار بود. در دوران سلطنت ناصرالدینشاه، همه ضرابخانهها تعطیل شد و تنها ضرابخانه پایتخت به فعالیت خود ادامه داد. سکههای عصر پهلوی در زمان سلطنت رضا شاه، سکههای جدیدی از جنس طلا، نقره، مس و نیکل با نامهای متفاوت ضرب شد. مسکوکات طلا با نامهای پنج پهلوی، دو پهلوی، یک پهلوی، نیم پهلوی، مسکوکات نقره نیز با نامهای 5000 دینار، 2000 دینار، 1000 دینار، 500 دینار، 5 ریال، 2 ریال و نیم ریال، سکههای مسی یا نیکلی، 100 دینار، ۵۰ دینار، ۲۵ دینار، ۱۰ دینار و پنج دینار شناخته میشدند. در زمان سلطنت محمدرضا شاه، سکهها دوباره تغییر کردند.
موزه سکه تهران
مطالب مرتبط:
موزه مقدم : خانه ای قجری در قلب پایتخت
برای خواندن سایر مطالب وارد مجله گردشگری منشور صلح شوید
جهت رزرو تور و رزرو بلیط 02162714 تماس بگیرید.