ارگ کریم خان: یادگاری سلسله زندیه در شیراز


انتشار : ۲۱ تیر , ۱۴۰۲



معرفی ارگ کریم خان زند 

ارگ کریم خان بین سال های 1145 و 1146 هجری شمسی در مرکز شهر شیراز ساخته شد تا محل استقرار حکومت زندیه باشد. این بنای زیبا که به دستور کریم خان زند ساخته شده است به وسیله مشهورترین معماران آن دوران و با استفاده از بهترین مصالح داخل و خارج از کشور بنا شده است. این بنای 4000 متری دارای 4 دیوار بسیار بلند در اطراف خود با ارتفاع 12 متر و ضخامت 3 متری می باشد، همچنین 4 برج دیدبانی با ارتفاع 14 متر در گوشه های این بنا قرار دارد. ارگ کریم خان تلفیقی از معماری دوران صفوی و تخت جمشید می باشد.

عکس قدیمی ارگ کریم خان

پس از پایان سلسله زندیه و آغاز دوران قاجار عبدالحسین میرزا فرمانفرما، شاهزاده قاجاری، در دوره حکمرانی اش بر فارس دستور داد تا مینیاتورهای نقاشی شده در این بنا را مرمت کنند و چهره این ارگ را سر و سامان دهند. دیگر فرمانروایان قاجار با اعمال سلیقه شخصی خود، دخل و تصرف هایی در ارگ کریم خان ایجاد کردند که از جمله آنها ایجاد عمارت هایی در حیاط بود که چهره نامناسبی به ارگ داد. آنها نقاشی‌های دوران زندیه را نیز پوشاندند و تزیینات دیگری را ایجاد کردند. در سال 1310 هجری شمسی و در زمان سلطنت پهلوی اول از این بنا به عنوان زندان استفاده می شد که متحمل آسیب های جدی شد. 

ارگ کریم خان

در سال ۱۳۵۰ مسئولیت ارگ کریم خان بر عهده اداره فرهنگ و هنر وقت گذاشته شد و این بنا تحویل دفتر فنی حفاظت آثار باستانی شد. در حال حاضر نیز این بنای زیبا به وسیله اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس اداره می شود. ارگ کریم خان در تاریخ 14 خرداد ماه سال 1351 هجری شمسی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

جهت رزرو بلیط هواپیما و سفر به شیراز وارد شوید.

معرفی قسمت های مختلف ارگ کریم خان:

ارگ کریم خان از قسمت های مختلفی تشکیل شده است که در ادامه مطلب به معرفی آنها خواهیم پرداخت. با منشور صلح همراه باشید.

1- حیاط ارگ:

بیشترین وسعت این ارگ زیبا به حیاط آن تعلق دارد که زیبایی این بنا را دوچندان می کند. این حیاط دارای 4 حوض می باشد، 3 حوض در سه طرف حیاط و هریک مقابل یک ایوان قرار دارند، یک حوض نیز که بزرگترین و عریض ترین حوض این ارگ می باشد در وسط حیاط و از ابتدا تا انتهای آن کشیده شده است. در دو طرف این حوض نیز درختان فراوانی وجود دارد که در فصل گرم سال موجب خنک شدن محوطه و اتاق های ارگ می شد. آب این حوض ها از آب قنات رکن آباد معروف به رکنی تامین می شود.

حیاط ارگ کریم خان

2- اتاق ها:

اتاق های ارگ در سه قسمت شمالی، جنوبی و غربی حیاط قرار گرفته اند. در هرکدام از این قسمت ها ایوانی با دو ستون دیده می شود که شش اتاق در دو طرف خود دارند. جالب است بدانید در زمان قاجار ستون های سنگی ایوان ها را با یکدیگر جا به جا کردند. تمامی این اتاق‌ها از قسمت داخل به هم مرتبط می‌شود و بدون بیرون آمدن از فضای داخلی قابلیت رفت‌وآمد دارند. ورودی اتاق‌ها کاملاً روبروی یکدیگر است و تنها یک فضای راهرو مانند بین دو اتاق فاصله انداخته است. تمامی این اتاق ها با ارسی ها و مقرنس تزیین شده اند، لازم به ذکر است که تمام این اتاق ها دارای پستو نیز می باشند. 

اتاق های ارگ کریم خان

 

3- شاه نشین:

قسمت های شمالی، غربی و جنوبی ارگ کریم خان هرکدام داری اتاق شاه نشین مجزا می باشند که بزرگتر و دارای سقفی مرتفع تر از سایر اتاق ها بوده و به آن سه دری یا پنج دری نیز می گویند. شاه نشین شمالی مناسب زمستان است و به هنگام برودت هوا مورد استفاده قرار می گرفته است. دو ستون جلوی این شاه نشین از سنگ یکپارچه معروف به گندمک ساخته شده اند. شاه نشین اصلی، شاه نشین ضلع غربی است که که کاربردی تابستانه دارد و روبه روی حوض بزرگ واقع شده است. این شاه نشین ستون های چوبی با تزیینات مارپیچ دارد. شاه نشین جنوبی نیز در تمام ایام سال مورد استفاده قرار می گرفته.

اتاق شاه نشین ارگ کریم خان

 

4- حمام :

یکی دیگر از قسمت های ارگ کریم خان حمام آن می باشد که جزو اولین حمام‌های اختصاصی با این سبک در ایران می‌باشد و جهت استحمام خانواه سلطنتی مورد استفاده قرار میگرفته‌است. این حمام مانند بسیاری از حمام های قدیمی سربینه (رختکن) دارد که در آن چهار سکو جهت نشستن و تعویض لباس دیده می شود. کارهایی که علاوه بر تعویض لباس در سربینه (رختکن ) انجام میگرفته شامل حجامت، مشت و مال و صرف چای و قلیان بوده است. در وسط سربینه ( رختکن ) حوض هشت گوشی وجود دارد. یک راهرو سربینه ( رختکن ) را به گرم خانه متصل می کند که شامل 3 قسمت فضای گرم خانه، خزینه و نور خانه می شود. 

حمام ارگ کریم خان

اطلاعات مورد نیاز:

زمان بازدید: از 8:00 الی 20:00.

قیمت بلیط: 5000 تومان، 50000 تومان برای گردشگران خارجی.

تعطیلی هفته: ندارد

تعطیلی سالانه: روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی، 21 رمضان شهادت امام علی ، 28 صفر رحلت پیامبر ، 14 خرداد رحلت امام خمینی ، 25 شوال شهادت امام جعفر صادق.

آدرس: شیراز، خیابان کریم‌خان زند، نبش میدان شهدا (شهرداری).

مطالب مرتبط:

برای خواندن سایر مطالب به مجله گردشگری منشور صلح مراجعه نمایید.

جهت رزرو تور شیراز می توانید با شماره 02162714 تماس بگیرید.

 


امتیاز 0از 5 (0 رای)